زیارت جامعه کبیره از مهمترین و کاملترین زیارتنامههای امامان معصوم(علیهم السلام) است. این زیارتنامه از سوی امام هادی(علیه السلام) در پاسخ به درخواست یکی از شیعیان صادر شده است. مضمون زیارتنامه باورهای شیعه درباره امامت، مقام امامان و وظایف شیعیان در مقابل ائمه اطهار(علیهم السلام) است. امام هادی(علیه السلام) فرمودهاند که پیش از خواندن این زیارت، زائر صد بار تکبیر بگوید تا دچار غلو در حق امامان نشود. زیارت جامعه کبیره را میتوان حاوی یک دوره مباحث امام شناسی در قالب عبارات فصیح و دلنشین به حساب آورد. در این زیارت، اهل بیت پیامبر جانشینان بر حق وی وصف شدهاند و به تمام آموزههای شیعی به زبانی فصیح اشاره شده است، از جمله به ارتباط ائمه با پیامبر اکرم، برشمردن مقامات علمی و اخلاقی و سیاسی ائمه، اسوه بودن آنان، ارتباط امامت و توحید، رابطه شناختِ امام با شناخت خدا. از دیگر مباحث مطرح در این زیارت، عصمت اهل بیت (ع)، یکپارچگی خلقت ایشان، تولی و تبرّی و رجعت و تسلیم است. در این زیارت فضائل امامان به زبانی فصیح و در پیوند با قرآن و سنّت به بهترین وجه بیان شده است. این زیارت را شیخ طوسی در تهذیب و ابن بابویه در من لایحضره الفقیه نقل کردهاند.
بر این زیارت شرحهای متعددی نوشته شده است. محمدتقی مجلسی (متوفی ۱۰۷۰ق) آن را دوبار شرح کرده است: یک بار به عربی در ضمن روضة المتقین که شرحِ کتاب من لایحضره الفقیه ابن بابویه است و یک بار به فارسی در ضمن کتاب لوامع صاحبقرانی که شرح فارسی همان کتاب ابن بابویه است. محمدباقر مجلسی هم در بحارالانوار، به ایجاز، فقراتی از آن را شرح کرده است. یکی از شروح بسیار زیبای این زیارت پر محتوا، ادب فنای مقرّبان از آیت الله جوادی آملی است.
فرم در حال بارگذاری ...